türk dil kurumu hakkında bilgi

türk dil kurumu hakkında bilgi

TÜRK DİL KURUMU (TDK),

Türk Dili üzerindeki bilimsel çalışma ve araştırmaları gerçekleştirmek, dil dev­rimi için uygun ilkeleri saptamak, Türkçenin kaynaklarını değerlendir­mek ve dilde özleşmeyi benimsetmek amacıyla, Atatürk’ün yönergesiyle 12 Temmuz 1932′de, Türk Tarili Tetkik Cemiyetine ek ve koşut olarak örgütle­nen kurum (ilk adı: Türk Dili Tetkik Cemiyeti). Bütün bu amaçlan bir dü­zene sokmak ve değişik görüşleri sap­tamak üzere 1. Türk Dil Kurultayı 26 Eylül 1932′de Dolmabahçe Sarayı’nda toplandı, 7 maddelik programla mer­kez heyetini belirledi. Gerekli çalışma kolları ayrıldı (lugat-ıstılah, gramer, sentaks, derleme lengüistik-filoloji, etimoloji, neşriyat); derleme, yabancı sözcüklere karşılık bulma, tarama, te­rim, gramer, sözlük işlerine ayrıcalık ve öncelik tanındı, yayınlara başlandı: Türk Dili (belleten, kitaplar). İkinci Kurultay 18 Ağustos 1934′te Dolma­bahçe Sarayı’nda, üçüncüsü 24 Ağustos-31 Ağustos 1936′da toplandı (Güneş-Dil Teorisi’nin konuşulmasına ko­nu ‘oldu).

Yeni tüzük gereğince Türk Dil Kurumu adı bu kurultayda benim­sendi. Savaş yüzenden 4.” Kurultay 1942′de Ankara’da DTCF salonunda toplandı. Atatürk’ün vasiyetnamesi ge­reği özel miras hakkıyla çalışmalar ve yayınlar sürdürüldü: 5. Kurultay 1945, 6. Kurultay 1949, olağanüstü kurultay 1951′de, 7. Kurultay 1954′te, 8.’si 1957′de (kurum 1959 sonunda kendi yeni yapışma taşınmıştır), 9. Kurultay 1960′ta DTCF yapısında, 10. Kurultay 1963′te, olağanüstü kurultay 1964′te, 11.’si 1966′da, 12. Kurultay 1969′da gerçekleştirildi; düzenli aralıklarla 1980′e gelindi; yeni yasalarla TDK kaldırılarak yerine Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu örgütlendi (1982 Anayasası, madde 134).
kaynak:Alfabetik Okul Ansiklopedisi -GÖRSEL YAYINLAR 1998